Arjuna Vishad Yog

As the armies of Pandava and Kaurava stand poised for confrontation on the battlefield of Mahabharata, Arjuna sees his friends, relatives and teacher on the opposite side. His victory means killing of his own kinsmen, elder and respected ones. Bemused by the possible fallout of the war, Arjuna is gripped by grief and despair. Determined that given a choice, he would rather die than to fight, Arjuna lays down his arms and seeks counsel from his charioteer and friend Lord Krishna.

અધ્યાય પહેલો : અર્જુનવિષાદયોગ

મહાભારતના યુદ્ધમેદાનમાં પાંડવો અને કૌરવોની સેના યુદ્ધ માટે એકઠી થઇ ત્યારે અર્જુને એના પરમ મિત્ર અને સારથી એવા ભગવાન કૃષ્ણને પોતાનો રથ સેનાની મધ્યમાં લેવા જણાવ્યું જેથી તે જોઇ શકે કે શત્રુ પક્ષમાં કોણ કોણ લડવા માટે એકત્ર થયા છે. જ્યારે અર્જુને પોતાના અતિપ્રિય પિતામહ ભીષ્મ, આચાર્ય દ્રોણ અને કૃપાચાર્ય તથા નિકટના સગા સંબધીઓને નિહાળ્યા ત્યારે એનું હૈયું હાલી ઉઠ્યું. એને થયું કે આ બધાને હણીને રાજ્ય મેળવવું એના કરતાં તો નહી લડવું સારું. આમ કહી પોતાના ગાંડિવનો પરિત્યાગ કરી શોકાતુર બની અર્જુન રથમાં બેસી ગયો.

ભગવાન કૃષ્ણે એ સમયે અર્જુનને જે સંદેશ સુણાવ્યો તે ભગવદ્ ગીતાના નામે સુપ્રસિદ્ધ થયો. ગીતાના પ્રથમ અધ્યાયનું શિર્ષક આથી યોગ્ય રીતે જ અર્જુનવિષાદયોગ આપવામાં આવ્યું છે.

Explore verses from Chapter 01 of Bhagavad Gita alongwith mp3 audio in Sanskrit.
================
धृतराष्ट्र उवाचः
ધૃતરાષ્ટ્ર કહે છેઃ
Dhritarastra uvacha

धर्मक्षेत्रे कुरुक्षेत्रे समवेता युयुत्सवः ।
मामकाः पाण्डवाश्चैव किमकुर्वत संजय ॥१-१॥

dharmakshetre kurukshetre samvetah yuyut savah
mamakah pandavas’sca’ ve kim akurvata samjaya

કુરુક્ષેત્રના તીર્થમાં, મળિયા લડવા કાજ,
કૌરવ પાંડવ તેમણે, કર્યું શું કહો આજ.
*
Sanajaya uvacha
दृष्ट्वा तु पाण्डवानीकं व्यूढं दुर्योधनस्तदा ।
आचार्यमुपसंगम्य राजा वचनमब्रवीत् ॥१-२॥

dristava tu pandavarikam vyudham duryodhanas tada
acharyam up samgamya raja vachanam abravit

Pashyetam pandu putranam acharya mahatim chamum
vyudham drupad putrena tava sishayene dhimata

ગુરૂદેવ, સેના જુઓ, પાંડવોની ભારી,
દ્રુપદપુત્ર તમ શિષ્યથી, સજ્જ થઈ સારી.
*
अत्र शूरा महेष्वासा भीमार्जुनसमा युधि ।
युयुधानो विराटश्च द्रुपदश्च महारथः ॥१-४॥

atra shura maheshvasa bhimarjunasama yudhi
yuyudhano viratashchai dhrupadascha maharathah.

અર્જુન ભીમસમા ઘણા યોધ્ધા છે શૂરવીર,
મહારથી યુયુધાન છે દ્રુપદ વિરાટ અધીર.
*
धृष्टकेतुश्चेकितानः काशिराजश्च वीर्यवान् ।
पुरुजित्कुन्तिभोजश्च शैब्यश्च नरपुङ्गवः ॥१-५॥

Dhristaketu Chekitanah Kashiraijas cha viryavana
Purijit Kuntibhojascha Saibyas cha narpungavah

પુરુજિત કુંતીભોજ છે, શૈલ્ય શ્રેષ્ઠ ગુણવાન,
ધૃષ્ઠકેતુ ને ચેકિતાન કાશીરાજ બલવાન.

Meaning
धृतराष्ट्र बोले:
हे संजय, कुरुक्षेत्र के युद्ध मैदान में युद्ध की इच्छा से इकट्ठे हुये मेरे और पाण्डु के पुत्रों ने क्या किया ?
संजय बोले:
हे राजन, पाण्डवों की सेना को देख कर दुर्योधन ने आचार्य द्रोण के पास जा कर कहा, हे आचार्य, आप के शिष्य द्रुपदपुत्र द्वारा सुग्रथित इस विशाल पाण्डू सेना को देखिये । इसमें भीम और अर्जुन के अलावा युयुधान, विराट, महाराजा द्रुपद, धृष्टकेतु, चेकितान, काशिराज, पुरुजित, कुन्तिभोज तथा नरश्रेष्ट शैब्य जैसे कई शूरवीर योद्धा है ।

ધૃતરાષ્ટ્ર બોલ્યા –
હે સંજય ! ધર્મભૂમિ કુરુક્ષેત્રમાં યુદ્ધની ઇચ્છાથી એકત્ર થયેલા મારા અને પાંડુના પુત્રોએ શું કર્યું ?
સંજય બોલ્યા –
હે રાજન, પાંડવોની સેનાને જોઇને રાજા દુર્યોધન દ્રોણાચાર્યની પાસે જઇને બોલ્યા. હે આચાર્ય ! આપના શિષ્ય દ્રુપદપુત્ર ધૃષ્ટદ્યુમ્ન દ્વારા ગોઠવાયેલી પાંડવોની આ વિશાળ સેનાને જુઓ. એમાં ભીમ અને અર્જુન સિવાય યુયુધાન (સાત્યકિ), રાજા વિરાટ,  મહારાજા દ્રુપદ, ધૃષ્ટકેતુ, ચેકિતાન, કાશીરાજ, પુરુજિત, કુંતીભોજ તથા નરશ્રેષ્ઠ શૈબ્ય જેવા કેટલાય પરાક્રમી શૂરવીર યોદ્ધાઓ છે.