७. पुरूषाश्मवदिति चेतथापि । અર્થચેત્ ઈતિ = જો એવું કહેતા હો કે. પુરૂષાશ્મવત્ = આંધળા અને પાંગળા પુરૂષોના તથા લોઢા અને ચુંબકના સંયોગની જેમ (પ્રકૃતિ...
આગળ વાંચો
Adhyay 2
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 2, verse 07-08
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 1, Verse 34-35
३४. वैषम्यनैर्धृण्ये न सापेक्षत्वात्तथा हि दर्शयति । અર્થવૌષમ્યનૈર્ધૂણ્યે = વિષમતા તથા નિર્દયતાનો દોષ. ન= નથી પેદા થતો. સાપેક્ષત્વાત્ = જીવોનાં શુ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 2, Verse 09-10
९. अनयथानुमितौ च ज्ञशक्रिवियोगात् । અર્થઅન્યથા = બીજી રીતે. અનુમતિ = ગુણોની સામ્યાવસ્થાના ભંગનું અનુમાન કરવાથી. ચ = પણ. જ્ઞશક્તિવિયોગાત્ = પ્રધાન ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 1, Verse 36-37
३६. उपपद्यते चाप्युपलभ्यते च । અર્થચ= તદુપરાંત ઉપપદ્યતે = યુક્તિથી સિદ્ધ થાય છે. ચ = અને. ઉપલભ્યતે અપિ = એવું વર્ણન પણ મળે છે. ભાવાર્થજીવ અને એના...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 2, Verse 11-12
११. महद्दीर्धवद्वा हृस्वषरिमण्डलाभ्याम् । અર્થહૃસ્વ પરિમંડલાભ્યામ્ = હૃસ્વ (હ્યબ્રુક) અને પરિમંડલ (પરમાણુ) માંથી. મહદ્દીર્ઘવત્ = મહત્ અને દીર્ઘ (ત્...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 2, Verse 01-02
१. रचनानुपपत्तेश्च नानुमानम् । અર્થચ = વળી. અનુમાનમ્ = કેવળ અનુમાન છે તે પ્રધાન. ન = જગતનું કારણ નથી. રચનાનુપત્તેઃ = એની દ્વારા જુદી જુદી રચનાનો ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 2, Verse 03-04
३. पयोङम्बुवश्चेत्तत्रापि । અર્થચેત્ = જો. પયોઙમ્બુવત્ = દુધ તથા પાણીની પેઠે (પ્રધાનની જગત રચનાની પ્રવૃત્તિ શક્ય છે.) તત્રાપિ = તો એમાં પણ ચેતનનો સ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 1, Verse 22-23
२२. अधिकं तु भेदनिर्देशात् । અર્થતુ = પરંતુ. અધિકમ્ = પરમાત્મા જીવ કરતાં અધિક છે. ભેદનિર્દેશાત્ = પરમાત્મા તથા જીવાત્માનો ભેદ બતાવવામાં આવ્યો છે ત...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 1, Verse 24-25
२४. उपसंहारदर्शनान्नेति चेन्न क्षीरवद्धि । અર્થચેત્ = જો. ઉપસંહારદર્શાનાત્ = (સંસારમાં પદાર્થો બનાવવા માટે) સાધનસામગ્રી દેખાય છે (પરંતુ પરમાત્મા પ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 1, Verse 26-27
२६. कृत्स्नप्रसक्तिर्निरवययत्वशब्दकोषो वा । અર્થકૃત્સ્નપ્રસક્તિ = એ જગતના રૂપમાં પૂર્ણપણે પરીણતિ પામ્યા એવી માન્યતાનો દોષ પેદા થશે. વા= અથવા. નિરવ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 1, Verse 28-29
२८. आत्मनि चैवं विचित्राश्च हि । અર્થચ = એ ઉપરાંત (યુક્ત પણ એનું સમર્થન કરે છે.)હિ = કેમ કે. આત્મનિ = (અવયવરહિત) જીવાત્મામાં. ચ = પણ. એવમ્ = એવી....
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 1, Verse 30-31
३०. सर्वोपेता च तद्दर्शनात् । અર્થચ = એ ઉપરાંત.સર્વોપેતા = પરમાત્મા સર્વે શક્તિઓથી સંપન્ન છે. તદ્દર્શનાત્ = શ્રુતિના વર્ણન પરથી એવું જ જોઈ શકાય છ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો