३२. न प्रयोअनबत्त्वात् । અર્થન= પરમાત્મા જગતના કારણ ના થઈ શકે. પ્રયોજનવત્વાત્ = પ્રત્યેક કાર્ય પ્રયોજનથી પ્રેરાઈને થાય છે માટે. ભાવાર્થપરમાત્મા તો ...
આગળ વાંચો
બ્રહ્મા સૂત્ર
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 1, Verse 32-33
29-04-2023
Adhyay 1, Pada 1, Verse 05-06
५. ईक्षतेर्नाशब्दम् । અર્થઈક્ષતે = શ્રુતિમાં ઈક્ષ ધાતુનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે એટલા માટે. અશબ્દમ્ = શબ્દપ્રમાણરહિત પ્રધાન એટલે કે જડ પ્રકૃતિ. ન =...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 2, verse 07-08
७. पुरूषाश्मवदिति चेतथापि । અર્થચેત્ ઈતિ = જો એવું કહેતા હો કે. પુરૂષાશ્મવત્ = આંધળા અને પાંગળા પુરૂષોના તથા લોઢા અને ચુંબકના સંયોગની જેમ (પ્રકૃતિ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 1, Pada 4, Verse 24-26
२४. अभिध्योपदेशाश्च । અર્થઅભિધ્યોપદેશાત્ = અભિધ્યા એટલે ચિંતન અથવા સંકલ્પપૂર્વક સૃષ્ટિની રચનાનું વર્ણન હોવાથી. ચ = પણ. ભાવાર્થજગતના નિમિત્ત અને ઉપ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 1, Verse 34-35
३४. वैषम्यनैर्धृण्ये न सापेक्षत्वात्तथा हि दर्शयति । અર્થવૌષમ્યનૈર્ધૂણ્યે = વિષમતા તથા નિર્દયતાનો દોષ. ન= નથી પેદા થતો. સાપેક્ષત્વાત્ = જીવોનાં શુ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 1, Pada 4, Verse 13-15
१३. ज्योतिषैकेषामसत्यन्ने । અર્થએકેષામ્ = એક શાખાવાળાના પાઠમાં. અન્ને = અન્નનું વર્ણન. અસતિ = ના હોવાથી. જ્યોતિષા = જ્યોતિષ દ્વારા (સંખ્યાની પૂર્ત...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 2, Verse 09-10
९. अनयथानुमितौ च ज्ञशक्रिवियोगात् । અર્થઅન્યથા = બીજી રીતે. અનુમતિ = ગુણોની સામ્યાવસ્થાના ભંગનું અનુમાન કરવાથી. ચ = પણ. જ્ઞશક્તિવિયોગાત્ = પ્રધાન ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 1, Pada 4, Verse 16-18
१६. जगद्वाचित्वात् । અર્થજગદ્ વાચિત્વાત્ = સૃષ્ટિરૂપી કર્મ જડચેતનાત્મક સમસ્ત જગતનું વાચક છે તેથી. (એના કર્તા પરમાત્મા જ છે) ભાવાર્થ કૌષીતકિ બ્રાહ્મ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 1, Verse 36-37
३६. उपपद्यते चाप्युपलभ्यते च । અર્થચ= તદુપરાંત ઉપપદ્યતે = યુક્તિથી સિદ્ધ થાય છે. ચ = અને. ઉપલભ્યતે અપિ = એવું વર્ણન પણ મળે છે. ભાવાર્થજીવ અને એના...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 1, Pada 4, Verse 19-21
१९. वाक्यान्वयात् । અર્થવાક્યાન્વયાત્ = પૂર્વા પર વાક્યોના સમન્વયથી ભાવાર્થકૌષિતકિ બ્રાહ્મણ ઉપનિષદના વાક્યોના પૂર્વા પર સંબંધથી પણ એ જ વાતની પુષ્ટિ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 2, Verse 11-12
११. महद्दीर्धवद्वा हृस्वषरिमण्डलाभ्याम् । અર્થહૃસ્વ પરિમંડલાભ્યામ્ = હૃસ્વ (હ્યબ્રુક) અને પરિમંડલ (પરમાણુ) માંથી. મહદ્દીર્ઘવત્ = મહત્ અને દીર્ઘ (ત્...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 1, Pada 4, Verse 07-09
७. महद्वञ्च । અર્થમહદ્વત્ = મહત્ શબ્દની જેમ. ચ = એને પણ બીજા અર્થમાં લેવાનું અયોગ્ય નથી. ભાવાર્થકઠોપનિષદના એ પ્રકરણમાં પ્રધાન વાચક અવ્યક્ત શબ્દનો ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો