રોશવની રમતનાં મારાં સંસ્મરણો :

“દોસ્તો, કબાટમાંથી પાંચ પૈસાનો
જૂનો સિક્કો મળ્યો,
મારા ખોવાયેલા બચપણનો
જાણે એક કિસ્સો મળ્યો…”

આમ તો મારા બાળપણના ઘણા કિસ્સાઓ એવા છે, જે સમયની સાથે સ્મૃતિમાંથી વિસરી ગયા છે, પરંતુ કેટલાક કિસ્સાઓએ આજે પણ અડ્ડો જમાવી રાખ્યો છે. તે સમયે અમે બાળક હતા, અણસમજુ હતા, મસ્તીખોર ખૂબ હતા, પરંતુ સૌના લાડકવાયા હતા. માતાની મમતા અને પિતાનો પ્રેમ સતત અમારા પર વરસતા રહેતા હતા. દાદા દાદી તો જાણે એટલા ખુશ હતા કે તેને શબ્દોમાં વર્ણવવું લગભગ અશક્ય છે. રૂપિયાનું વ્યાજ કોને વ્હાલું ન હોય, તેમ અમે પણ દાદા માટે રૂપિયાનું વ્યાજ સમાન હતાં. હવે તમે જ વિચાર કરો કે કેટલો વ્હાલ કરતા હશે અમને.

જન્મના શરૂઆતના વર્ષો કંઈ જ યાદ નથી, પરંતુ હું ૪ વર્ષનો થયો ત્યાર બાદના સ્મરણો આજે પણ સ્મૃતિપટ પર એવા ને એવા જ રમે છે. ભૂખ કે તરસની તો ખબર જ ન હતી, તે વાતનું ધ્યાન મમ્મીએ રાખવાનું હતું. ખવડાવવા માટે જમવાની ડીશ લઈને મારી પાછળ પાછળ ફર્યા કરે અને હું આખું ઘર ખરાબ કરું, તો પણ તે વાતનો ગુસ્સો કરવાને બદલે મેં ખાઈ લીધું તે વાતની ખુશી વધારે હોય.

ભાઈબંધો સાથે રમવાનું અને રમતાં રમતાં મસ્તી પણ કરવાની. ક્યારેક તો ઝગડો પણ થઈ જાય અને એકબીજાનું રમકડું લેવા માટે મારામારી પણ કરતાં. બીજા જોડે હોય અને આપણી પાસે ન હોય તેવી વસ્તુ જો જોઈતી હોય તો આપણી પાસે હોય અને સામેવાળા પાસે ન હોય તેવી વસ્તુ આપવી પડે. આ વિનીમયપ્રથા એ સમયે અમે શીખ્યા હતાં, અને તેના માટે એક રમકડું તો એવું રાખવું જ પડે, જે બીજા કોઈ પાસે ન હોય.

એકબીજા સાથે રમવું, ઝઘડવું, છુટ્ટા પડવું અને થોડી વારમાં જાણે કંઈ બન્યું જ નથી તે રીતે ભેગા થઈ જવું. બાળપણની આ જ તો નિખાલસતા હતી, જે મોટા થયા પછી અને વ્યવહારુ સમજ આવ્યા પછી જતી રહી છે. ખબર નહિ કે એ સમય ક્યારે પાછો આવશે કે જ્યારે એક દડો લાવવા માટે ૧૦ જણા ભેગા થતા હતા. અને આજે દડો તો બધા લાવી શકે છે, પરંતુ ભેગા નથી થઈ શકતા. આ જ તફાવત છે, બાળપણ અને તેના પછીની જિંદગીનો.

“નાનપણ હતું ત્યારે જલ્દી યુવાન થવા માંગતા હતા,
પણ હવે સમજાયું કે…..
અધૂરા સપના અને અધૂરી લાગણીઓ કરતાં,
અધૂરું હોમવર્ક અને તૂટેલા રમકડાં વધુ સારા હતા….”

મને આજે પણ યાદ છે, કે જ્યારે દિવાળી વેકેશન આવે ત્યારે મામાના ઘરે ફરવા જવાનું હોય. આપણે રહ્યા નાના, એટલે આપણને ખાસ કોઈ ક્યાંય લઈ જાય નહિ. દરેક બાબતમાં દરેક વ્યક્તિ એમ જ કહે, કે તું નાનો છે. એટલે એમ થઈ જતું કે ક્યારે આ બાળપણ પૂરું થાય અને જલ્દી જલ્દી મોટા થઈ જઈએ ? મારા મામા અને ફોઈના દીકરાઓ કે જે મારાથી મોટા છે, તેમને પોતાની રીતે ફરવા જતા જોઇને મને પણ એમ થતું કે હું પણ ક્યારે આ બધાની જેમ એકલો ફરવા જઈ શકીશ ? ત્યારે ઝટપટ મોટા થવાની ઉતાવળ હતી.

ત્યારે ક્યાં ખબર હતી કે સમય જે વહી ગયો, તે ફરી નહિ આવે. અત્યારનો સમય જ એવો છે કે તમે ગમે તેટલા સપનાની પાછળ ભાગશો, પરંતુ ક્યાંક તો કોઈ સપના અધૂરા રહી જ જવાનાં. ક્યાંક કોઈની લાગણીને ઠેસ પહોંચી જ હશે, ને કોઈનું મન જાણે અજાણે પણ દુભાયું હશે. અને જિંદગીમાં આ બધાને સાથે લઈને ચાલવું અને એ પણ કોઈને મનદુઃખ ન થાય એ રીતે, એના કરતાં તો બાળપણ સારું હતું. ભલે રમકડાં તૂટેલા હતાં, પરંતુ દિલ નહોતા તૂટેલા.