વસંત પંચમી એ આપણા હિંદુ ધર્મનો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ તહેવાર છે. આ તહેવાર હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ દર વર્ષે માઘ મહિનામાં ઉજવવામાં આવે છે. આ તહેવાર સમગ્ર ભારતમાં માઘના પાંચમના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે.

આ દિવસનું મહત્વ એટલા માટે વધી જાય છે કારણ કે આ દિવસે માતા સરસ્વતીજી જે જ્ઞાનના પ્રતિક છે તેની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ સાથે વસંતઋતુની શરૂઆત નિમિત્તે આ દિવસે પૂજા પણ કરવામાં આવે છે.

વસંત પંચમીને શ્રી પંચમી અને સરસ્વતી પંચમી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ દિવસે લોકો તેમના ઘરો, શાળાઓ અને ઓફિસોને પીળા ફૂલો અને રંગોળીઓથી શણગારે છે. વસંતપંચમી એટલે જ્ઞાન, વિદ્યાનું પંચામૃત

વસંત પંચમી શા માટે ઉજવવામાં આવે છે?

વસંત પંચમીના દિવસથી વસંતઋતુની શરૂઆત થાય છે. વસંત પંચમીના દિવસે દેવી સરસ્વતીની પૂજા કરવામાં આવે છે. પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, દેવી રતિ અને ભગવાન કામદેવની વિશેષ પૂજા વસંત પંચમી તિથિએ જ કરવામાં આવે છે.

કામદેવની પૂજા કરવાથી દામ્પત્ય જીવનમાં સુખ-શાંતિ આવે છે. શિક્ષણ, સાહિત્ય, કળા, અભ્યાસ અને અધ્યાપન ક્ષેત્રો સાથે સંકળાયેલા લોકો માટે વસંત પંચમીનો તહેવાર વિશેષ છે.

આ તિથિએ દરેક વ્યક્તિ માતા સરસ્વતીની પૂજા કરે છે. સૂર્યોદય પછી અને મધ્યાહ્ન પહેલા વસંત પંચમીની પૂજા કરવાનો રિવાજ છે.

બુધવાર, 14 ફેબ્રુઆરી, 2024 વસંત પંચમી મુહૂર્ત

વસંત પંચમી મુહૂર્ત 07:13 AM થી12:54 PM અવધિ 05 કલાક 41 મિનિટ

વસંત પંચમી મધ્યાહન ક્ષણ -12:54 PM
પંચમી તિથિનો પ્રારંભ -13 ફેબ્રુઆરી, 2024 ના રોજ બપોરે 02:41 વાગ્યે
પંચમી તિથિ સમાપ્ત થાય છે -14 ફેબ્રુઆરી, 2024 ના રોજ બપોરે 12:09 વાગ્યે

સરસ્વતી વંદના (Saraswati Vandana)

या कुन्देन्दुतुषारहारधवला या शुभ्रवस्त्रावृता।
या वीणावरदण्डमण्डितकरा या श्वेतपद्मासना॥
या ब्रह्माच्युत शंकरप्रभृतिभिर्देवैः सदा वन्दिता।
सा मां पातु सरस्वती भगवती निःशेषजाड्यापहा॥१॥

शुक्लां ब्रह्मविचार सार परमामाद्यां जगद्व्यापिनीं।
वीणा-पुस्तक-धारिणीमभयदां जाड्यान्धकारापहाम्॥
हस्ते स्फटिकमालिकां विदधतीं पद्मासने संस्थिताम्।
वन्दे तां परमेश्वरीं भगवतीं बुद्धिप्रदां शारदाम्॥२॥

વસંત પંચમી માં સરસ્વતી પૂજા વિધિ

વસંત પંચમીના દિવસે વહેલી સવારે સ્નાન કરો. આ પછી, સ્વચ્છ પીળા કપડાં પહેરો. અને પછી બાજોઠ પર માં સરસ્વતીની મૂર્તિ અથવા ચિત્ર સ્થાપિત કરો. આ પછી અગરબત્તી અને ગાયના ઘીનો દીવો કરવો.

માં સરસ્વતીને હળદર, કેસર, પીળા ફૂલ અને પીળી મીઠાઈઓ અર્પણ કરો. આ પછી ‘ઓમ સરસ્વત્યાય નમઃ’ (ॐ ऐं सरस्वत्यै नमः) મંત્રનો 108 વાર જાપ કરો. અંતમાં માં સરસ્વતીની આરતી કરો. ત્યારબાદ ઘરના તમામ સભ્યોને પ્રસાદનું વિતરણ કરો.

માતા સરસ્વતીની પૂજાનું વિશેષ મહત્વ

હિંદુ ધર્મમાં માતા સરસ્વતીની પૂજાનું વિશેષ મહત્વ છે. આ એટલા માટે છે કારણ કે તેણીને વાણી, શિક્ષણ અને સંગીતની દેવી તરીકે પૂજવામાં આવે છે. શાસ્ત્રોમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે માતા સરસ્વતીની પૂજા કરવાથી ભક્તોને જ્ઞાન, વિદ્યા અને કલાના આશીર્વાદ મળે છે. માતા સરસ્વતીની પૂજા માટે બસંત પંચમીનો તહેવાર શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. 

એવું માનવામાં આવે છે કે આ માતા સરસ્વતીની પૂજા કરવાથી અને શાસ્ત્રોમાં આપેલા મંત્રોનો પાઠ કરવાથી ભક્તોને વિશેષ લાભ મળે છે.