८. एतेन मातरिश्वा व्याख्यातः । અર્થએતેન = આની દ્વારા, અથવા આકાશની ઉત્પત્તિ સિદ્ધ કરનારા વર્ણનથી. માતરિશ્વા = વાયુની ઉત્પત્તિ. વ્યાખ્યાનઃ = કહી બતાવ...
આગળ વાંચો
બ્રહ્મા સૂત્ર
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 3, Verse 08-10
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 3, Verse 11-13
११. आपः । અર્થઆપઃ- જલ (તેજમાંથી પેદા થયું.) ભાવાર્થએવી રીતે ઉપનિષદના આધાર પર સંશયરહિત રીતે સમજી લેવું જોઈએ કે તેજમાંથી જલની સૃષ્ટિ થઈ અથવા તેજમાંથી...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 2, Verse 15-16
१५. रूपादिखेत्त्वाच्च विपर्ययो दर्शनात् । અર્થચ = વળી. રૂપાદિમત્તવાત્ = પરમાણુઓને રૂપ, રસાદિ ગુણોવાળાં માનવામાં આવ્યાં છે એથી. વિપર્યય = એમની અંદર...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 2, Verse 17-18
१७. अपरिग्रहाच्चात्यन्तमनपेक्षा । અર્થઅપરિગ્રહાત્ = સ્વાનુભવસિદ્ધ શ્રેષ્ઠ સત્પુરૂષોએ એનો સ્વીકાર નથી કર્યો એથી. ચ = પણ. અત્યન્તમ્ અનપેક્ષા = એની એક...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 2, Verse 19-20
१९. इतरेतरप्रत्ययत्वादिति चेन्नोत्पत्तिमात्रनिमित्तत्वात् । અર્થચેત્ = જો કહેતા હો કે. ઈતરેતરપ્રત્યયત્વાત્ = અવિદ્યા, સંસ્કાર વિજ્ઞાન વિગેરેમાંથી ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 2, Verse 21-22
२१. असति प्रतिज्ञोपरोधो यौगपद्यमन्त्रथा । અર્થઅસતિ = કારણ ના રહેવા છતાં પણ (કાર્યની ઉત્પત્તિ માનવાથી) પ્રતિજ્ઞોપરોધઃ = પ્રતિજ્ઞાનો નાશ થશે અન્યથા ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 2, Verse 23-25
२३. उभयथा च दोषात् । અર્થઉભયથા = બંને પ્રકારે. ચ = પણ દોષાત્ = દોષ હોવાથી. ભાવાર્થઉપર્યુક્ત મતમાં માનવામાં આવે છે કે સંસારના સઘળા પદાર્થો ક્ષણિક અ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 1, Verse 09-10
९. न तु द्दष्टांतभावात् । અર્થ (ઉપર્યુક્ત શ્રુતિના સિદ્ધાંતમાં ) તુ = નિઃસંદેહ. ન = એ સૂત્રની શંકામાં દર્શાવેલા દોષો નથી. દ્દષ્ટાંત ભાવાત્ = કારણ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 2, Verse 05-06
५. अन्यत्राभावाच्च न तृणादिवत् । અર્થઅન્યત્ર = બીજે ઠેકાણે. અભાવાત્ = એવા પરિણામનો અભાવ હોવાથી. ચ = પણ. તૃષાદિવત્ = તૃણાદિની પેઠે (પ્રધાનનું જગતના ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 1, Pada 1, Verse 07-08
७. तन्निष्टस्य मोक्षोपेदशात् । અર્થતન્નિષ્ઠસ્ય = એ પરપુરૂષ પરમાત્મામાં નિષ્ઠા ધરાવનારાની મોક્ષોપેદશાત્= મુક્તિ બતાવવામાં આવી છે તેથી. ભાવાર્થપરમાત...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 2, Pada 2, Verse 13-14
१३. समवावाभ्युषगमाञ्च साम्यादनवस्थितोः । અર્થસમવાયાભ્યુપગામાત્ = પરમાણુવાદમાં સમવાય સંબંધનો સ્વીકાર કરાયો હોવાથી. ચ સામ્યાત્ = કારણ તથા કાર્યની જે...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો
29-04-2023
Adhyay 1, Pada 1, Verse 01
१. अथातो ब्रह्मजिज्ञासा । અર્થઅથ = હવે. એટલા માટે. અતઃ = અહીંથી. બ્રહ્મજિજ્ઞાસા = બ્રહ્મવિષયક જિજ્ઞાસા અથવા વિચારણાનો આરંભ થાય છે. ભાવાર્થપ્રથમ પાદ...
આગળ વાંચો
આગળ વાંચો