સનાતન પરંપરામાં, હનુમાનજી એવા દેવતા છે જે દરેક યુગમાં પૃથ્વી પર હાજર રહે છે અને એક અવાજે પોતાના ભક્તોની રક્ષા માટે દોડી આવે છે. આજે ચૈત્ર માસની પૂર્ણિમા તિથિએ એ શક્તિના સ્ત્રોત ગણાતા મહાવીર હનુમાનજીની જન્મજયંતિની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે. હિન્દુ ધર્મમાં હનુમાન જયંતિનો તહેવાર ખૂબ જ શુભ અને શુભ માનવામાં આવે છે. હિંદુ માન્યતાઓ અનુસાર, આજે હનુમાન જયંતિ પર, જે સાધક બજરંગબલીના શુભ મુહૂર્તમાં પોતાના શરીર અને મનને શુદ્ધ કરીને સંપૂર્ણ આધ્યાત્મિક સાધના કરે છે, તેના જીવનની તમામ પરેશાનીઓ દૂર થાય છે અને તેની મનોકામનાઓ જલ્દી પૂરી થાય છે.

હિંદુ ધર્મમાં પવન કરતાં વધુ ઝડપથી ચાલનારા પવનના પુત્ર હનુમાનની પૂજાને ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ગણાવવામાં આવી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જે વ્યક્તિ રામભક્ત હનુમાનની સાચા મનથી પૂજા કરે છે, તેના પર બજરંગીની કૃપા વરસે છે. આવો જાણીએ આજે ​​હનુમાન જયંતિ પર આપણે ક્યારે અને કઈ પદ્ધતિથી હનુમત સાધના કરવી જોઈએ, જેથી અંજની પુત્ર હનુમાનના આશીર્વાદ આખા વર્ષ સુધી આપણી સાથે રહે.

દેશભરમાં દર વર્ષે ચૈત્ર મહિનાની પૂર્ણિમાના દિવસે હનુમાનજીનો જન્મોત્સવ ખુબ ધૂમધામથી ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે હનુમાન જયંતિ 23 એપ્રિલના રોજ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે હનુમાનજીની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે અને વ્રત રાખવામાં આવે છે. માનવામાં આવે છે જે આવું કરવાથી બજરંગબલી પ્રસન્ન થઇ ભક્તો પર પોતાની કૃપા વરસાવે છે. સાથે જ સાધકની બધી પરેશાનીઓ દૂર થાય છે. તો ચાલો જાણીએ હનુમાન જયંતિ પર પૂજાનું શુભ મુહૂર્ત અને વિધિ.

હનુમાન જયંતિની પૂજા માટેનો શુભ સમય

હિન્દુ કેલેન્ડર અનુસાર, ચૈત્ર માસના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાની તિથિ 23 એપ્રિલ 2024ની સવારે 3.25 મિનિટ પર શરુ થશે. બીજા દિવસે 24 એપ્રિલે સવારે 5.18 વાગ્યે સમાપ્ત થઇ જશે. આમ તો હનુમાન જયંતિ 23 એપ્રિલે ઉજવવામાં આવશે. આ દિવસે હનુમાનજીની પૂજા કરવા માટે સવારે 3 વાગ્યાને 25 મિનિટથી 5 વાગ્યાને 18 મિનિટ સુધી છે.

હનુમાન મંત્ર

1. ઓમ નમો હનુમાન રુદ્રાવતારાય સર્વશત્રુસંહારાય સર્વરોગ હરાય સર્વવશિકરણાય રામદૂતાય સ્વાહા!

2. ઓમ નમઃ હનુમાનાય રુદ્રવતારાય વિશ્વરૂપાય અમિતવિક્રમાય પ્રકટ-પરાક્રમય મહાબલાય સુર્યકોટીસંપ્રભાય રામદુતાય સ્વાહા

3. મનોજવં મારુતતુલ્યવેગં, જીતેન્દ્રયં બુદ્ધિમતાં વરિષ્ઠમ વાતાત્મજમ્ વાનરયુતામુખ્યમ્, શ્રીરામદૂતમ શરણમ્ પ્રપદયે.

4. મંત્રહીનમ્ ક્રિયાહીનમ ભક્તિહીનમ કપીશ્વર. યપ્તુજિતં માયા દેવ! પરિપૂર્ણ તદસ્તુ માં ||

હનુમાન જયંતિની પૂજા પદ્ધતિ

અષ્ટસિદ્ધિ અને નવનિધિના દાતા શ્રી હનુમાનજીની પૂજા કરવા માટે આજના દિવસે તન અને મનથી શુદ્ધ બનીને ઘરના ઉત્તર-પૂર્વ ખૂણામાં અથવા બજરંગીના કોઈપણ પવિત્ર ધામમાં જઈને તમામ નિયમોનું પાલન કરવું જોઈએ. નિયમો જો તમે તમારા ઘરમાં હનુમાનજીની પૂજા કરી રહ્યા છો, તો સૌથી પહેલા કોઈ ચોકડી પર લાલ કપડું ફેલાવો, પછી તેના પર હનુમાનજીનો ફોટો અથવા મૂર્તિ રાખો અને તેને ગંગાના જળથી સ્નાન કરો અથવા તેનો છંટકાવ કરીને તેને શુદ્ધ કરો.

આ પછી હનુમાનજીની પૂજામાં લાલ રંગના ફૂલ, લાલ ચંદન, સિંદૂર, ફળ અને બજરંગીનો પ્રિય ભોગ એટલે કે મોતીચૂરના લાડુ, બૂંદી, માલપુઆ વગેરે ચઢાવો. ધ્યાન રાખો કે હનુમાનજીને જે પણ ભોજન અર્પણ કરવામાં આવે છે, તેમાં તુલસીના બીજ અવશ્ય અર્પણ કરવા જોઈએ. આ પછી તમારી શ્રદ્ધા અનુસાર બજરંગીની સ્તુતિ કરતી ચાલીસા, સ્તોત્ર અથવા સુંદરકાંડ વગેરેનો પાઠ કરો.

હનુમાન જયંતિની પૂજાનો નિયમ

હનુમાન જયંતીની પૂજા કરનાર સાધકે પવિત્રતા અને સ્વચ્છતાનું સંપૂર્ણ ધ્યાન રાખવું જોઈએ. આવી સ્થિતિમાં શરીર અને મન બંનેથી શુદ્ધ રહીને દિવસભર બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવું. જે સાધક હનુમાનજીની પૂજા કરે છે તેણે ભૂલથી પણ આ દિવસે બદલાની વસ્તુઓનું સેવન ન કરવું જોઈએ. હનુમાનજીને જે પણ પ્રસાદ ચઢાવવામાં આવે છે તે શુદ્ધતાથી બને છે, તેની ખાતરી કરવી જોઈએ.

જો શક્ય હોય તો શુદ્ધ ઘીનો પ્રસાદ ચઢાવવો જોઈએ. હનુમાનજીની પૂજામાં શુદ્ધ ઘીનો દીવો પ્રગટાવવો જોઈએ. આ દિવસે હનુમાનજીને ગંગાના જળથી સ્નાન કરવું જોઈએ. જો ગંગાજળ ઉપલબ્ધ ન હોય તો તેને કુવા કે હેન્ડપંપ વગેરેના શુદ્ધ પાણીથી સ્નાન કરાવો.

હનુમાન જયંતિની પૂજા કરવાની ઉત્તમ રીત

આજે, હનુમાન જયંતિ પર, બજરંગીના આશીર્વાદ મેળવવા માટે, તેમના ભક્તોએ લાલ રંગના ઊનના આસન પર બેસીને તેમના ગુણોની સ્તુતિ કરતી ચાલીસાનો સાત વખત અથવા શ્રી સુંદરકાંડનો સંપૂર્ણ ભક્તિ અને શ્રદ્ધા સાથે પાઠ કરવો જોઈએ. આ સિવાય તમે ઇચ્છો તો તમારી શ્રદ્ધા અનુસાર બજરંગ બાન, હનુમાનાષ્ટક, હનુમાન બાહુક વગેરેનો પાઠ પણ કરી શકો છો.

હનુમાનજીની પૂજા હંમેશા કોઈપણ ઉદ્દેશ્ય વિના કરવી જોઈએ. જો તમે કોઈ જાણ્યા-અજાણ્યા શત્રુથી પીડિત છો, તો હનુમાનજીના વિનાશની ઈચ્છા રાખીને પૂજા ન કરો, પરંતુ બજરંગીને તેમની રક્ષા માટે પ્રાર્થના કરો.