આઝાદી મળ્યા પછીના 50 વર્ષ દરમિયાન ભારતની વસ્તી 36 કરોડમાંથી વધીને 100 કરોડ જેટલી થઈ ગઈ છે. વસ્તીવધારાને લીધે આપણા દેશમાં અનેક ગંભીર સમસ્યાઓ સર્જાઈ છે. વધતી વસ્તીને વસાવવા માટે વધુ જમીનની જરૂર પડી છે. આ જમીન ઉપરથી વૃક્ષોનું નિકંદન કાઢવામાં આવ્યું છે. એ ઉપરાંત હવા, પાણી અને અવાજનું પ્રદૂષણ પણ ભયજનક હદે વધ્યું છે. આ ભયજનક પ્રદૂષણને નાથવાના આપણા દેશમાં અનેક ઉપાયો થઈ રહ્યા છે. જેમાંથી એક મહત્વનો ઉપાય છે વૃક્ષારોપણ.

વૃક્ષો આપણને અનેક રીતે ઉપયોગી છે. વૃક્ષોનાં પર્ણો પ્રકાશસંશ્લેષણની ક્રિયા દ્વારા હવાને શુદ્ધ કરે છે. વૃક્ષો જાતજાતનાં ફળો આપે છે. વૃક્ષોનાં મૂળિયાં જમીનનું ધોવાણ અટકાવે છે. વૃક્ષો રણને આગળ વધતું અટકાવે છે. કેટલાંક વૃક્ષોના મૂળિયાં અને પર્ણો ઔષધિ તરીકે વપરાય છે. કેટલાંક વૃક્ષોનાં પાન પડિયા-પતરાળાં બનાવવાના કામમાં આવે છે. વૃક્ષો વાદળાંને ઠંડા પાડીને વરસાદ લાવવામાં મદદરૂપ થાય છે. વૃક્ષોની શીતળ છાયામાં પશુઓ, ખેડૂતો અને વટેમાર્ગુઓ વિશ્રામ કરે છે. વળી વૃક્ષો ધરતીની શોભા છે. વૃક્ષો વિનાની ધરતી કેશ વિહોણા શીશ જેવી ઉજ્જડ લાગે છે.

વૃક્ષો આપણા પર્યાવરણનો એક અભિન્ન ભાગ છે. તેઓ માનવ જીવન માટે અનિવાર્ય છે. વૃક્ષો આપણને ઓક્સિજન આપે છે, જે જીવન માટે આવશ્યક છે. તેઓ આપણને છાંયો અને ઠંડક પણ આપે છે. વૃક્ષો પર્યાવરણને સ્વચ્છ રાખવામાં પણ મદદ કરે છે. તેઓ વાતાવરણમાંથી કાર્બન ડાયોક્સાઇડ શોષી લે છે અને ઓક્સિજન મુક્ત કરે છે. વૃક્ષો ધોવાણને રોકવામાં પણ મદદ કરે છે. તેઓ જમીનને ટેકો આપે છે અને ભૂસ્ખલનને અટકાવે છે.

વૃક્ષો માનવ સંસ્કૃતિનો પણ એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે. તેઓ આપણને ઘણા પદાર્થો પૂરા પાડે છે, જેમ કે લાકડું, ફળો, ઔષધીય વનસ્પતિઓ અને ફૂલો. વૃક્ષો આપણને આધ્યાત્મિક અને શાંતિનો અનુભવ પણ આપે છે.

આજકાલ વૃક્ષોની કાપણી વધી રહી છે. આનાથી પર્યાવરણને ઘણું નુકસાન થઈ રહ્યું છે. વાતાવરણમાં કાર્બન ડાયોક્સાઇડનું પ્રમાણ વધી રહ્યું છે, જે આબોહવા પરિવર્તનનું કારણ બની રહ્યું છે. વૃક્ષોની કાપણીને રોકવા માટે આપણે બધાએ જાગૃત રહેવું જોઈએ. આપણે વૃક્ષો રોપવા અને તેમની સંભાળ રાખવામાં મદદ કરી શકીએ છીએ.

વૃક્ષો આપણા મિત્રો છે. તેઓ આપણને જીવન આપે છે અને આપણા પર્યાવરણને સ્વચ્છ અને સુંદર રાખે છે. આપણે વૃક્ષોને બચાવવા માટે જવાબદારી લેવી જોઈએ.

વૃક્ષોના કેટલાક ફાયદા:

• ઓક્સિજન આપે છે, જે જીવન માટે આવશ્યક છે.
• છાંયો અને ઠંડક આપે છે.
• પર્યાવરણને સ્વચ્છ રાખવામાં મદદ કરે છે.
• ધોવાણને રોકવામાં મદદ કરે છે.
• માનવ સંસ્કૃતિનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે.

વૃક્ષોની કાપણીના કેટલાક નુકસાન:

• વાતાવરણમાં કાર્બન ડાયોક્સાઇડનું પ્રમાણ વધે છે.
• પર્યાવરણને નુકસાન થાય છે.
• ધોવાણ વધે છે.
• આબોહવા પરિવર્તન થાય છે.

વૃક્ષો બચાવવા માટે કેટલીક રીતો:

• વૃક્ષો વાવો.
• વૃક્ષોને કાપવાનું ટાળો.
• વૃક્ષોને નુકસાન પહોંચાડવાનું ટાળો.
• વૃક્ષોની સંભાળ લો.

આપણે બધાએ મળીને વૃક્ષો બચાવવા માટે કામ કરવું જોઈએ. આપણે આપણી આવનારી પેઢીઓ માટે એક સ્વસ્થ અને સુરક્ષિત ભવિષ્ય બનાવવા માટે વૃક્ષોની જરૂર છે.