જન્મ – 14 એપ્રિલ, 1891
મૃત્યુ – 6 ડિસેમ્બર, 1956

ડો. બાબાસાહેબ આંબેડકર એક સમાજ સુધારક, રાજકીય નેતા અને ન્યાયશાસ્ત્રી હતા જેમણે ભારતમાં હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલા અને દલિત સમુદાયોના ઉત્થાન માટે પોતાનું જીવન સમર્પિત કર્યું હતું. તેમનો જન્મ 14મી એપ્રિલ 1891ના રોજ ભારતના મધ્ય પ્રદેશના મહુ શહેરમાં થયો હતો.

ડો. આંબેડકરે તેમની નીચલી જાતિની પૃષ્ઠભૂમિને કારણે નાની ઉંમરથી જ ભેદભાવ અને અપમાનનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. અસંખ્ય અવરોધોનો સામનો કરવા છતાં, તેઓ તેમના સમુદાયમાંથી ઔપચારિક શિક્ષણ મેળવનાર પ્રથમ વ્યક્તિ બન્યા અને પીએચ.ડી. સહિત અનેક ડિગ્રીઓ પ્રાપ્ત કરી. ન્યુ યોર્કની કોલંબિયા યુનિવર્સિટીમાંથી અર્થશાસ્ત્રમાં.

તેઓ ભારતીય સ્વતંત્રતા ચળવળમાં અગ્રણી નેતા બન્યા અને ભારતીય બંધારણના મુખ્ય આર્કિટેક્ટ્સમાંના એક હતા. તેમણે દલિતો, મહિલાઓ અને અન્ય હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલા સમુદાયોના અધિકારો માટે અથાક લડત ચલાવી હતી અને તેઓ જાતિ પ્રથાના એક અવાજે ટીકાકાર હતા.

ડૉ. આંબેડકર માનતા હતા કે સામાજિક પરિવર્તન લાવવા માટે શિક્ષણ અને રાજકીય પ્રતિનિધિત્વ જરૂરી છે અને તેમણે દલિતો માટે શાળાઓ અને કોલેજો સ્થાપવાનું કામ કર્યું. તેમણે બહિષ્કૃત હિતકારિણી સભાની પણ સ્થાપના કરી, જે એક સંસ્થા છે જેણે દલિત સમુદાયોના કલ્યાણ માટે કામ કર્યું હતું.

ડો. આંબેડકરના સૌથી મહત્વપૂર્ણ યોગદાનમાંનું એક ભારતીય બંધારણનો મુસદ્દો તૈયાર કરવાનું હતું, જેણે જાતિ પ્રથા નાબૂદ કરી અને તમામ નાગરિકોને સમાન અધિકારો સુનિશ્ચિત કર્યા. સ્વતંત્ર ભારતના પ્રથમ કાયદા પ્રધાન તરીકે તેમની નિમણૂક કરવામાં આવી હતી અને સામાજિક ન્યાય અને સમાનતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે નીતિઓના અમલીકરણ તરફ કામ કર્યું હતું.

ટીકા અને વિરોધનો સામનો કરવા છતાં, ડૉ. આંબેડકર તેમના સિદ્ધાંતો પ્રત્યે પ્રતિબદ્ધ રહ્યા અને 6ઠ્ઠી ડિસેમ્બર 1956 ના રોજ તેમના મૃત્યુ સુધી દલિત લોકોના અધિકારો માટે લડતા રહ્યા.

આજે, ડૉ. આંબેડકરને વ્યાપકપણે ભારતીય બંધારણના પિતા અને સામાજિક ન્યાયના ચેમ્પિયન તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તેમના ઉપદેશો અને વારસો ભારતીયોની પેઢીઓને ભેદભાવ સામે લડવા અને વધુ સમાન અને ન્યાયી સમાજ બનાવવાની દિશામાં કામ કરવા પ્રેરણા આપતા રહે છે.