પદ્માસન
By-Gujju12-05-2023
404 Views
પદ્માસન
By Gujju12-05-2023
404 Views
પદ્મ એટલે કમળ અને આસન એટલે સ્થિતી. આ આસનમાં શરીરની સ્થિતિ કમળ જેવી થેતી હોવાથી તેને પદ્માસન કહે છે. પદ્માસન, પગને વાળી બેસીને કરવામાં આવતા યોગાસનની સ્થિતી છે, જે મનને શાંત કરીને તેમજ વિવિધ શારીરિક માંદગીઓના દુ:ખને દૂર કરીને ધ્યાન કરવામાં મદદ કરે છે. આ આસન નિયમિત કરનારને કમળની જેમ ખીલવામાં મદદ કરે છે. તેથી જ તેનું નામ પદ્માસન છે .
મૂળ સ્થિતિ :
બંને પગ સીધા, બંને પગની એડી તથા અંગૂઠા જોડેલા. હાથ કોણીમાંથી સીધા બંને પગની બાજુમાં, હથેળી જમીન ઉપર, હાથની આંગળીઓ એકબીજા સાથે જોડાયેલી. કમરથી ઉપરનું શરીર સીધું અને શિથિલ.
- ડાબા પગનો અંગુઠો જમણા હાથ વડે પકડી, પગને ઘૂંટણમાંંથી વાળી, પગનો પંજો જમણા પગના સાથળ ઉપર રાખવો.
- જમણા પગનો અંગુઠો ડાબા હાથ વડે પકડી, પગને ઘૂંટણમાંથી વાળી પગનો પંજો ડાબા પગના સાથળ ઉપર રાખવો. બંને પગની એડીનો પાછળનો ભાગ નાભિ પાસેના ભાગને સ્પર્શે તેમ રાખવો.
- બંને હાથની પ્રથમ આંગળી તથા અંગૂઠાનો આગળનો ભાગ એકબીજાને સ્પર્શે તે રીતે રાખો. બંને હાથને બંને પગના ઘૂટણ પર રાખવા.
- આંખો ધીમેથી બંધ કરવી.
- પદ્માસન જાળવી રાખી જ્ઞાનમુદ્રામાંથી બંને હાથ છોડી માથું, ગરદન અને પીઠ એક સીધી રેખામાં રાખી, બંને હાથના પંજા એકબીજા પર મૂકી લોપામુદ્રા બનાવો.
- આ સ્થિતિમાં થોડીવાર રહ્યા પછી મૂળ સ્થિતિમાં આવવા માટે :
- ધીમે-ધીમે આંખો ખોલો.
- અંગૂઠો તથા પ્રથમ આંગળી જોડેલા હાથ મુક્ત કરો.
- જમણો પગ સીધો કરો.
- ડાબો પગ સીધો કરો.
- આસન સ્વસ્થ ચિત્તે અને શાંતિથી કરવું.
- આ આસનમાં બેસવાનો અભ્યાસ ધીરે-ધીરે વધારવો.
- આ આસન સવારે અથવા સાંજે ભૂખ્યા પેટે કરવું.
- એકાગ્રતા વધે છે.
- બ્રહ્મચર્યના પાલનમાં ઉપયોગી છે.
- પ્રાણનો પ્રવાહ ઉર્ધ્વગામી બને છે.
- સાથળ અને કમરનો ભાગ સુદ્રઢ બને છે.
- મન શાંત બને છે.
- ધ્યાન કરવા માટે ઉપયોગી છે.